जोगलांचे झाड - शंकर रामाणी

मळबाच्या वाठाराक

जोगलांचें झाड ;

उजवाडाचें धन आतां

लिपय दोळ्यां आड



लखलखून पेट्टा आनी

जळटा कशें झाड ;

गोबोर ताचो जांवचे आदीं

तुकाच सोदून काड.

सरात फुडे, गोंयकारानो ! - विजयाबाय सरमळकार

सरात फुडें, गोंयकारानों ! 

हावेसाची घेवन वात

वच्चें आसा पलतडीं

एकचाराचें गीत गायत 

 

एकाच रुखा आमी फळां

शिंपडलेलीं जळामळा

आयला वगत एकठावपाचो

जल्मल्ल्या रुखा तळा

 

ल्हान व्हड बारीक मोटे

भेद नाका धरूंक खोटे

जाती पाती खुटून कांटे

करचें आसा कार्य मोटें

 

हिंदु, मैर, किरीस्तांव

सगळ्यांचो एकूच गांव

आवय आमची गोंय माय

म्हणून आमी भाव भाव

 

गोंय आमचें गोंयकारांचे

न्हय ते कोणा दुसऱ्याचें

गोंयच्या खातीर झुजचें आसा

सासाय ताजी राखची आसा  

ध्यास - वियजाबाय सरमळकार

फांत्यापारार झिळमिळ्यार 

का s करती कावळे झाडार

पडल्यां तशीं हांतुणार

मनांत म्हज्या येतात विचार 

 

फुलांत फुलां जायांची

भासांत भास कोंकणी तशी

न्हय ती बोली मराठिची

आवय भास गोंयकारांची

 

उलोवंक आवयन शिकयली

जाणकारांनी तिगयली

वोपारींचो साज घालून

ताणीं तिका सोबयली

 

जांव काळी, जांव गोरी

आवयक दिसतात भुरगीं बरीं

तेच नदरेन पळेयात

आवय भाशेक वयर काडात

 

अमृताची गोडी जशी

कोंकणी कानांक लागता तशी

जिवाक म्हज्या एकच ध्यास    

वयर काडची आवय भास    

म्हजो बांगर बैल - पुंडलीक नारायण नायक

 
एका बांगर बैलान
आतांच दावें तोडलां
गवण मोडून
भल्ल्या गोठ्यांतल्यान


बैल उबी दोंड हुपून गेलो
रूखां-झोपां माड्डीत गेलो
शिंगार रगत माखयलें
कपलार तिबे सोबयले.


बैल शिरेर मदेल्लो
बैलान धेंकर गाजयलो
बैलान पागोच बदल्लो.


बैलान जूं शेडायलें
नांगर-गुटे मोडयले
बैलान किरय किरयलें
घट थंय जिरयलें.


कासऱ्या कानयेक बदना
बैल चेचूंक जमना
बैल विकूंक फावना.


बैलाक म्हज्या किरोंवदी
जाय तसो मिरोवंदी 
बैल फुडल्या पाडव्या येंवचोना
पुजेखातीर तिश्टचोना
जाय तसो जाय तेन्ना येतलो
शिंगां दाखोवन पुजून घेतलो


बैल म्हज्या बावन्न कुळांचो उध्दारी
बैल म्हज्या कुळाचो वारस.

आमी कोण - पुंडलीक नारायण नायक

आमी कोण...
हाजी जाप तुमकां काळूच दितलो
अशें आमी म्हणचेनात,
ती आमीच दितले.

आमी, आमी न्हय जाल्यार
काडोन वतले
आमचें नांव निशाण
आमच्याच हातांनी धुवन वडयतले.
वेदनांचो आख्खो दर्या
जाणी मोन्यानी पिवन वडयला ते आमी.

तांबडे मातये कडचें इमान
जाणी आजून घाणांक दवरूंक ना.
ते आमी.

आमी कोण ?
खंयच्या वाडवडिलांच्या दायजाची
मिरास मिरोवपी तिब्याधनी न्हय.
कोणा दायजी गोत्राच्या पालवान
बोडकां वयर सारपी परधिगे न्हय.

कोणाच्या सोर्‍यां रोटान चटावपी
आमच्यो जिबो न्हय,

कोणाचे पावले चवलेक भुलपी
आमची पावली न्हय.

हीं शिंरंतरां पेंचल्यार
भळभळटलो तो तांबडोभडंग रसरस,
ह्या दोळ्यांच्यो मुंडळ्यो फोडल्यार
तातूंत जळटलो तो
मळबाच्या ध्यासाचो वसवस,
ह्या कानाच्या पड्ड्यार तोणी माल्ल्यार
घुमतली ती
साता समुद्रां पलतडची गाज.
आमी थोडे उसरां पावले ;
पूण उसरां येवपी पावसांत लेगीत
आसता तुफानाचें बळगें.

आमी येंवचे आदीं
जाणी दुर्बळ कुडींतलो रगताचो
निमाणो थेंब पासून खर्शेनासताना घोटलो –
मर्णाच्या निमाण्या खिणामेरेन
जांणी तांका माथ्या वयलें वजें
सकल दवरूंक दिलें ना
त्या समेस्तांक –
गुन्यांव भोगोस ....!

खर्‍यांनीच सांगतां,
थाव लागनाशिल्ल्या
ह्या अथांग काळजांत
सुडाची किटाळून उसळना.

आमच्या जल्मावेळार
आवयच्या वेणांचें आंगलें
आमी आंगांत घातलां म्हणून जायत ...
ह्या संवसारांत येतनाच
खोपीच्या बुराकांतसून
सुर्याचें बींब
आमच्या दोळ्यांक भिडलें
म्हणून जायत...

जिणेचें तारूं - मनोहरराय सरदेसाय

सपनांतली सोबीत राणी

उजवडट्ट्यार लिपली खंय ?

हांसो फुलांचो पोरसांतल्या

दिसपट्टेर गेलो खंय ?



सपन म्हजें, म्हजी प्रीत

हेत म्हजो, म्हजें गीत

वचूं उबून गोबोर तांचो

ना आतां म्हाका भंय !



संवसाराचो हो खेळ

सपन, जीण – कसलो मेळ ?

धव्याफुल्ल हांशाचेर

मर्णाची काळी सय !



तरी नज आतां भरूं

जिणेचें पिशें तारूं

अशेंच व्हावन वचप फुडें

हुंवारी व्हाळांतली पोंय !

भावा तुज्या पोरसा भितर - मनोहरराय सरदेसाय

भावा तुज्या पोरसा भितर

लाख लाख फुल्ल्यां फुलां

तांचें म्होंव काडीत कोण ?



तुजें उशेल तुजे मुखार

उसा-रोस काडीत कोण ?

भांगरा रोस आटोवन ताजी

गोड साकर गाळीत कोण ?



कितलो पिशी भायलो सोरो

घरचो सोरो कितलो बरो

अमृताचो हांडो फोड



लायलो हांवें ओठांक पेलो

काळजा नवो हावेस दिलो

नवी जीण दिसली फुडें

आनी घरची लागली ओड.